Η Ψηφιακή Αφήγηση ως εργαλείο για την ανάπτυξη της διαπολιτισμικής επικοινωνιακής ικανότητας κατά την εκμάθησητης δεύτερης/ ξένης γλώσσας

Κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, η πολυπολιτισμικότητα και, ως εκ τούτου, η πολυγλωσσία χαρακτηρίζουν τις σύγχρονες ευρωπαϊκές κοινωνίες, καθιστώντας την ανάγκη για ανάπτυξη της διαπολιτισμικής επικοινωνιακής ικανότητας πιο εμφανή από ποτέ. Επιπλέον, η συνεχής τεχνολογική ανάπτυξη οδηγεί σε μια αδιάκοπη ανταλλαγή ιδεών και πληροφοριών μεταξύ ανθρώπων με διαφορετικές καταβολές. Η ανταλλαγή απόψεων υπερβαίνει τα εθνικά σύνορα, καθιστώντας την αποτελεσματική και κατάλληλη επικοινωνία αναγκαία. Ο χρήστης μιας γλώσσας στο σύγχρονο περιβάλλον καλείται να αναλάβει τον ρόλο του «διαμεσολαβητή» μεταξύ των διαφορετικών πολιτισμών [1]. Αυτό σημαίνει πως επιδιώκει να επιλύσει συγκρούσεις ή παρερμηνείες που προκύπτουν κατά τη διάρκεια της αλληλεπίδρασης μεταξύ ανθρώπων με διαφορετικό γλωσσικό και πολιτιστικό υπόβαθρο. Η ανάπτυξη τηςδιαπολιτισμικής επικοινωνιακής ικανότηταςενισχύει την ικανότητα του ατόμου να διαπραγματεύεται σε ένα συγκεκριμένο πολιτιστικό περιβάλλον και να εκτελεί αποτελεσματικές επικοινωνιακές πράξεις [2].

ΗΨηφιακή Αφήγηση (DigitalStorytelling) φαίνεται πως αποτελεί ένα δυναμικό εργαλείο για την ανάπτυξη της διαπολιτισμικής επικοινωνιακής ικανότητας κατά την εκμάθηση της δεύτερης/ ξένης γλώσσας.Η Ψηφιακή Αφήγηση (ΨΑ) συνδυάζει την παραδοσιακή τέχνη της αφήγησης με τις ΤΠΕ, ενώ παράλληλα αναγνωρίζεται ως μια νέα μορφή τέχνης [3]. Όπως καταγράφεται στη σχετική βιβλιογραφία, η ΨΑ αποτελεί μια προσέγγιση που ενισχύει το συναισθηματικό ενδιαφέρον και τη γνωστική προσοχή των μαθητών και συμβάλλει στη μετάδοση της γνώσης, βασιζόμενη στις σύγχρονες μαθησιακές θεωρίες, ενώ απαιτεί κριτική ανάγνωση, κριτική σκέψη, προφορική και γραπτή επικοινωνία και διαδραστική χρήση της τεχνολογίας [4]. Μέσα από την ΨΑ στην τάξη επιτρέπεται ο συνδυασμός ψηφιακών μέσων με καινοτόμες πρακτικές διδασκαλίας για τη διευκόλυνση της διδασκαλίας και την ενίσχυση της μάθησης σε όλα τα επίπεδα και σχεδόν σε όλα τα πεδία [5].

Στην τάξη εκμάθησης της δεύτερης/ ξένης γλώσσας οι ψηφιακές ιστορίες μπορούν να χρησιμεύσουν ως πλαίσιο για την απόκτηση ικανοτήτων διαπολιτισμικής επικοινωνίας,  μέσω των κοινωνικών και πολιτισμικών επικοινωνιακών καταστάσεων στις οποίες καλούνται οι χρήστες-δημιουργοί να χρησιμοποιήσουν τη γλώσσα. Η ΨΑ μπορεί να διευκολύνει την προσπάθεια εκπαιδευτικού και μαθητών/ τριών να εκφράσουν συγκεκριμένες αξίες για τον πολιτισμό, καθώς και να προσεγγίσουν θέματα διαφορετικότητας μέσω της αξιοποίησης ποικίλων σημειωτικών πόρων. Η επαφή με τα πολιτιστικά στοιχεία μιας χώρας (γλώσσα, έθιμα, παραδόσεις, μουσική, τραγούδια, φαγητό, κ.λπ.) κατά τη διάρκεια της ΨΑ ή της σύνθεσης μιας ψηφιακής ιστορίας επιτρέπει στα παιδιά να αναγνωρίζουν τα στοιχεία πολυπολιτισμικότητας, να συμμετέχουν σε συζητήσεις, να διαπραγματεύονται τα νοήματα και, συνεπώς, να ενισχύουν τις διαπολιτισμικές τους δεξιότητες. Οι έννοιες «ξένη γλώσσα», «πολιτισμός», «παράδοση» γίνονται πιο εύκολα κατανοητές, καθώς οπτικοποιούνται στις ψηφιακές αφηγήσεις. Όπως παρατηρείται, οι ψηφιακές αφηγήσεις μπορούν να χρησιμεύσουν ως το ιδανικό εκπαιδευτικό εργαλείο, ώστε μαθητές/ τριες να ξεπεράσουν το «πολιτισμικό σοκ» ενώ μαθαίνουν τη γλώσσα-στόχο [6]. Μέσω των διαδικασιών ΨΑ οι μαθητές/ τριες μπορούν εύκολα να παράγουν και να δημοσιεύουν τις ιστορίες τους, διαμοιράζοντας ιδέες και προοπτικές πάνω σε ένα θέμα με άλλους συνομηλίκους, χωρίς τους περιορισμούς του χρόνου, της απόστασης ή της προσβασιμότητας. Με αυτόν τον τρόπο, οι ψηφιακές αφηγήσεις ενισχύουν την αλληλεπίδραση με την κουλτούρα της γλώσσας-στόχου, ενώ παράλληλα επιτυγχάνονται κοινωνικοπολιτισμικά και γλωσσικά οφέλη. Ταυτόχρονα, καλλιεργείται το ενδιαφέρον και ο σεβασμός για άλλους πολιτισμούς ενώ οι μαθητές/ τριες συνειδητοποιούν ότι η κουλτούρα της μητρικής τους γλώσσας δεν είναι μοναδική ή κυρίαρχη.

Με λίγα λόγια, μέσα από την εφαρμογή της ΨΑ είναι δυνατή:

α) η προώθηση πολλαπλών δεξιοτήτων [7] και η διευκόλυνσητων μαθητών/τριών να κατανοήσουν τις έννοιες που ανταλλάσσονται στη γλώσσα-στόχο, με τη βοήθεια πολυτροπικών ερεθισμάτων.

β) η εμπλοκή των μαθητών/τριών σε δραστηριότητες και η ανάληψη της ευθύνηςγια τη δική τους μάθηση [8] .

γ) η ενίσχυση των ευκαιριών για αυτό-έκφραση και προβληματισμό [9], μέσα από την επικοινωνία, την ανταλλαγή των ιδεών και τον διαμοιρασμό των ψηφιακών ιστοριών με μια «ευρύτερη κοινότητα», πέρα ​​από τα όρια της τάξης.

δ) η προώθηση της συνεργασίας [8], μέσα από διαδικασίες συνεργατικής γραφής και σύνθεσης ψηφιακών ιστοριών.

ε) η δημιουργία ενός μαθητοκεντρικού μαθησιακού περιβάλλοντος, με ευκαιρίες για αλληλεπίδραση, αυθεντική και ουσιαστική χρήση της γλώσσας μέσω της αξιοποίησης πολυμεσικού υλικού [10].

Οι Hur και Suh [11] ισχυρίζονται ότι «όταν οι μαθητές δημιουργούν μια ψηφιακή αφήγηση, οι ρόλοι τους αλλάζουν από παθητικούς παραλήπτες πληροφοριών σε ενεργούς παραγωγούς γνώσης». Αυτή η παρατήρηση μπορεί να έχει ιδιαίτερη σημασία ακόμα και στο πλαίσιο μιας πολυπολιτισμικής τάξης, όπου μαθητές από διαφορετικά πολιτιστικά υπόβαθρα έχουν ευκαιρίες να αλληλεπιδράσουν και να ανταλλάξουν ιδέες για πολιτιστικά ζητήματα, να δημιουργήσουν ιστορίες όπου η κατανόηση των στοιχείων των "άλλων" πολιτισμών τίθεται στο πυρήνα και επιτρέπει τη διαπολιτισμική ευαισθητοποίηση. Η επιτυχής ενσωμάτωση της ΨΑ σχετίζεται άμεσα με την ικανότητα των μαθητών να συμπονούν τους χαρακτήρες της ιστορίας και να τους συνδέσουν με τη δική τους καθημερινή ζωή [7, 8]. Συνολικά, η ΨΑ θέτει τις προϋποθέσεις για μια προσωπική μαθησιακή εμπειρία, βοηθώντας στη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ σχολείου και κοινότητας, καθώς και την προστασία των ανθρωπίνων αξιών και τωνδικαιωμάτων για πρόσβαση όλων των παιδιών στην εκπαίδευση.

 

Κοροσίδου Ελένη

Δρ. Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας

Ειδ. Επιστήμων, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Εκπαιδευτικός ΠΕ06, ΠΕ70

 

 

1.      Porto, M., Houghton, S. A., &Byram, M. (2017). Intercultural citizenship in the (foreign) language classroom. LanguageTeachingResearch, 22(5), 484–498.

2.      Chen, G. &Starosta, W. J. (1996) Intercultural Communication Competence: A Synthesis, Annals of the International Communication Association, 19:1, 353-383.

3.      Robin, B.R., & McNeil, S.G. (2012).What educators should know about teaching digital storytelling. Digital Education Review, 22, 37-51.

4.      Smeda, N., Dakich, E., &Sharda, N. (2014). The effectiveness of digital storytelling in the classrooms: A comprehensive study. Smart Learning Environments, 1(1), 1-21.

5.      Hung, C. M., Hwang, G. J., & Huang, I. (2012). A Project-based digital storytelling approach for improving students’ learning motivation, problem-solving competence and learning achievement. EducationalTechnology&Society, 15(4), 368-379.

6.      Brenner, K. (2013). Digital Stories: A 21st-Century Communication Tool for the English Language Classroom. EnglishTeachingForum, 52(1), 22–29.

7.      Korosidou, E., &Griva, E. (2020). Digital Storytelling in foreign language classroom: Exploring opportunities for developing multiliteracies in preschool settings. International Perspectives on Creativity in the Foreign Language Classrooms. NY: Nova Science press.

8.      Korosidou, E, &Bratitsis, T. (2019). Infusing Multimodal Tools and Digital Storytelling in Developing Intercultural Communicative Competence of Young EFL Learners. In A. Liapis, G. N. Yannakakis, M. Gentile, M. Ninaus (Eds). Proceedings Book Games and Learning Alliance: 8th International Conference, GALA 2019, Athens. Switzerland: Springer.

9.      Botturi, L., Bramani, C. &Corbino, S. (2012). Finding your voice through digital storytelling. TechTrends, 56(3): 10-11.

10.  Kajder, S. B. (2006). Bringing the outside in: visual ways to engage reluctant readers. Portland, ME: StenhousePublishers.

11.  Hur, J. W., &Suh, S. (2012). Making learning active with interactive whiteboards, podcasts and digitalstorytelling in ELL classroom. Computers in the Schools, 29, 320-338.

Post a Comment

0 Comments